Subrogatie en regres

Indien de verzekeraar een schade vergoedt aan haar verzekerde, gaan de vorderingen tot schadevergoeding die die verzekerde op derden had over op de verzekeraar. Daardoor kan de verzekeraar zelf – in eigen naam – regres nemen op de schadetoebrengende partij. Dat is de verzekeringsrechtelijke subrogatie.

Voor de praktijk is er een aantal belangrijke regelingen vastgelegd in artikel 7:962 BW die zowel rekening houden met de belangen van verzekeraars als verzekerden.

Allereerst is van belang dat door de betaling van de schade door de verzekeraar de vorderingen die de verzekerde op een andere verzekeraar heeft (samenloop) niet overgaan op de verzekeraar krachtens subrogatie. De verzekeraar heeft op grond van de wet een eigen verhaalsrecht op die andere verzekeraar.

Van subrogatie is ook sprake indien de verzekeraar onverplicht de schade vergoedt. De derde schadetoebrengende partij kan de gesubrogeerde verzekeraar derhalve niet tegenwerpen dat hij geen betaling aan zijn verzekerde had hoeven te verrichten.

De verzekeraar verkrijgt slechts de rechten tot het bedrag dat hij aan de verzekerde heeft betaald. Hij kan dus niet meer rechten uitoefenen dan de verzekerde zelf had.

Zoals gezegd is de subrogatie beperkt tot vorderingen tot schadevergoeding. De subrogatie bevat dus niet de vordering tot het opeisen van een zaak, zoals bijvoorbeeld een gestolen auto waarvan de verzekeraar de waarde aan de verzekerde heeft vergoed. De verzekerde zal deze eigendomsrechten separaat aan de verzekeraar moeten overdragen.

In het kader van het regres is van belang dat de verzekerde bij verhaal voorrang heeft. Het kan zich voordoen dat een door de verzekerde geleden schade niet volledig door de verzekeraar wordt vergoed, bijvoorbeeld vanwege onderverzekering of een eigen risico. In dat geval hebben zowel de verzekeraar als de verzekerde een vordering op de aansprakelijke derde. Wanneer de derde onvoldoende verhaal biedt of zijn aansprakelijkheid contractueel of wettelijk is beperkt, dan gaat de verzekerde voor. Dit betekent dat in de praktijk niet alleen de verzekeraar belang heeft bij regres, maar ook de verzekerde, al was het maar om het eigen risico te verhalen.

De wet bevat tot slot een regeling op grond waarvan verhaal op een aantal met name genoemde categorieën personen is uitgesloten. Het gaat in het bijzonder om personen ten aanzien waarvan het uitoefenen van regres een relatie met de verzekerde kan verstoren, of ook de verzekerde economisch zou kunnen treffen.

De verzekeraar krijgt daarom geen vordering op:

de verzekeringnemer;
een medeverzekerde;
de niet van tafel en bed gescheiden echtgenoot of de geregistreerde partner van de verzekerde;
de andere levensgezel van de verzekerde;
de bloedverwant in de rechte lijn van de verzekerde;
een werknemer of de werkgever van de verzekerde of;
degene die in dienst staat tot dezelfde werkgever als de verzekerde.