Hulpverlening

Van maritieme hulpverlening is sprake als een schip in gevaar verkeert en hulp nodig heeft omdat het niet zelfstandig uit de gevaarsituatie kan komen. Dus bijvoorbeeld een schip dat op druk bevaren vaarwater motorproblemen krijgt en onbestuurbaar raakt. Of denk aan een schip in een volle haven, dat door harde wind uit de trossen waait en op drift raakt met gevaar voor aanvaringen in die volle haven. Ook een schip dat volgeladen bij afgaand tij zichzelf vastloopt op een zich net onder water bevindende strekdam in de rivier, verkeert in gevaar. Dat schip zou immers kunnen breken en het kan niet op eigen kracht tijdig loskomen.

Degene die dergelijke in gevaar verkerende schepen hulp biedt, en dat met gunstig gevolg doet, heeft op grond van het hulpverleningsverdrag van Londen 1989 (en de daarop gebaseerde Nederlandse wettekst in Boek 8 van het BW) recht op hulploon. Of die hulp is verleend door een professionele hulpverlener of door een toevallige passant maakt daarbij niet uit.

Welke partijen verplicht zijn tot betaling hangt onder meer af van het toepasselijke recht. 

Een hulpverlener kan voorafgaande de hulpverlening een overeenkomst sluiten met de scheepseigenaar van het schip dat in gevaar is. De hulpverlener kan er ook voor kiezen hulp te gaan verlenen zonder voorafgaande overeenkomst. Ook zonder voorafgaande overeenkomst heeft de hulpverlener recht op hulploon. Vaak zijn de criteria die gelden bij het vaststellen van de hoogte van het hulploon dezelfde. 

De hoogte van het hulploon is afhankelijk van een weging van in het Hulpverleningsverdrag en in de wet omschreven factoren. Van belang zijn onder meer:

• de mate van het gevaar;
• de aard en duur van de verrichte werkzaamheden;
• het gebruikte materiaal en de waarde van de geredde zaken.

Vaststellen van een reëel hulploon vergt daardoor een gedegen kijk op de feiten zoals die zich daadwerkelijk hebben voorgedaan. Soms duurt bijvoorbeeld een hulpverlening ogenschijnlijk meer dan een etmaal. Maar als het schip dat in gevaar verkeerde slechts de eerste tien minuten in gevaar verkeerde, en daarna de verleende hulp eigenlijk niet meer was dan een eenvoudige sleep, dan heeft dat een dempend effect op de hoogte van het hulploon. Als de hulp wordt verleend door een daartoe speciaal geëquipeerde hulpverlener, in plaats van een toevallige passant, dan heeft dat juist weer een verhogend effect op het hulploon. Dat komt doordat de opstellers van het Hulpverleningsverdrag het belangrijk vonden dat hulpverleners gestimuleerd worden om er gedegen materiaal en training op na te houden, opdat men adequate hulp kan verlenen als dat noodzakelijk is. 

Een goede inschatting van de hoogte van het hulploon vergt niet alleen een goede kijk op de feiten, maar ook op de interpretatie daarvan. Dat betekent dat kennis noodzakelijk is van nautische omstandigheden en een inschatting van de nautische mogelijkheden in bepaalde situaties. De advocaten van Van Traa hebben de noodzakelijke juridische en nautische kennis in huis om ook de gecompliceerde hulpverleningsoperaties op waarde te kunnen schatten, en over bijvoorbeeld de verschuldigdheid en/of de hoogte van het hulploon te adviseren en indien nodig te procederen.