Binnenvaart
De binnenvaart is een kostenefficiënte en duurzame manier van transport, dat zo’n beetje elke vorm van lading aankan. Van de goederenstroom die via de Noordzee binnenkomt, loopt een groot deel via de Rotterdamse haven. Vanuit Rotterdam is de Rijn de belangrijkste vaarweg naar vooral Duitse bestemmingen. Voor vervoer naar het zuiden spelen de Maas en Schelde een grote rol. Nederland is binnen de branche toonaangevend in Europa. Zo vaart op de Rijn meer dan de helft van de schepen onder Nederlandse vlag [1].
Bij internationaal goederenvervoer over binnenwateren moet als eerste worden gedacht aan het CMNI. De rol van dit verdrag is vergelijkbaar met die van de CMR voor het internationale wegvervoer. Het CMNI bevat een uitvoerige regeling voor tal van onderwerpen, waaronder het beschikkingsrecht, de aansprakelijkheid van de vervoerder en verjarings- en vervaltermijnen. Het CMNI regelt evenwel niet het retentierecht, laad- en lostijden, overligdagen of averij-grosse.
Het nationaal goederenvervoer over binnenwateren is geregeld in titel 10 van boek 8 BW. Op dit vervoer mogen partijen het CMNI van toepassing verklaren. Er zijn enkele belangrijke verschillen tussen het CMNI en boek 8 BW. Zo is de aansprakelijkheid van de vervoerder onder het CMNI beperkt tot 666,67 SDR per collo of andere laadeenheid of 2 SDR per kg, naargelang het hoogste bedrag. In geval van vervoer van containers, zonder vermelding van de in die containers samengebrachte colli, is de aansprakelijkheid beperkt tot 1.500 SDR voor de container en 25.000 SDR voor de goederen in de container. In boek 8 BW is de aansprakelijkheid van de vervoerder evenwel beperkt tot € 2,70 per kg, terwijl in geval van vervoer van onverpakt massagoed de limiet € 227 per 1.000 kg bedraagt. Een ander belangrijk verschil is dat in boek 8 BW de vervoerder niet aansprakelijk is voor schade of verlies ten gevolge van een navigatiefout, terwijl het CMNI een dergelijke uitzondering niet kent.
Naast schade aan de vervoerde goederen, kan de vervoerder ook te maken krijgen met lichamelijk letsel van bemanning of derden, waterverontreiniging of schade aan goederen van derden. Die schade aan goederen van derden kan bijvoorbeeld ontstaan doordat de goederen in een verkeerde landtank wordt gepompt, waardoor zowel de vervoerde lading als de reeds aanwezige lading gecontamineerd raakt. Hoewel de vervoerder zijn aansprakelijkheid voor schade aan de vervoerde goederen kan limiteren, is hij vaak onbeperkt aansprakelijk voor schade aan goederen van derden die hij niet vervoert. Deze onbeperkte aansprakelijkheid kan beperkt of uitgesloten worden in een contract.
[1] Rabobank Cijfers & Trends, 19 februari 2018.
