Forumshoppen in het wegvervoer loont
Juli 2023
In de zaak JTI e.a. tegen Jakubowski e.a. van 14 juni 2023 heeft de Engelse ‘Supreme Court’ een interessante uitspraak gedaan over de vraag of de vervoerder op grond van het CMR-verdrag verplicht is om schadevergoeding te betalen voor niet gezuiverde accijnzen. De uitkomst is radicaal anders dan de Nederlandse uitleg van het CMR-verdrag op dit punt. Dit is nog een reden waarom het kan lonen om te forumshoppen als er CMR-vervoer in het spel is!
In deze zaak draaide het om het volgende. JTI had van Jakubowski opdracht gekregen een partij sigaretten over de weg van Polen naar Engeland te vervoeren. Het CMR-verdrag was op dit vervoer van toepassing. Terwijl het voertuig van de vrachtwagenchauffeur geparkeerd stond bij een benzinestation langs de snelweg in Engeland, hebben dieven 289 kisten sigaretten met een marktwaarde van £72.512 gestolen. Omdat door de diefstal de T-1 documenten niet gezuiverd konden worden moest Jakubowski £449.557 aan accijnzen betalen.
Jakubowski eiste vervolgens schadevergoeding voor de accijnzen van vervoerder JTI op grond van artikel 23 lid 4 CMR-verdrag. Dit artikel bepaalt dat, in geval van verlies van goederen, een ladingbelanghebbende naast de waarde van de goederen ook "vervoerskosten, douanerechten en andere kosten in verband met het vervoer van de goederen" kan vorderen.
De bepaling “andere kosten in verband met het vervoer” is in de verschillende CMR-lidstaten op grofweg twee manieren geïnterpreteerd. De ‘ruime interpretatie’ is dat hieronder alle invoerrechten of accijnzen, die door het niet kunnen zuiveren van documenten verschuldigd zijn vallen. Volgens de ‘enge interpretatie’ is er alleen recht op vergoeding van kosten die in rechtstreeks verband staan met het vervoer zoals dat normaal moest worden uitgevoerd. Invoerrechten of accijnzen, die door het niet kunnen zuiveren van documenten verschuldigd zijn vallen hier niet onder.
In deze zeer recente uitspraak heeft de Supreme Court expliciet gekozen voor de ruime interpretatie. Dit betekent dat JTI de accijnzen aan Jakubowski ongelimiteerd zal moeten vergoeden. Dit is diametraal anders in Nederland, waar sinds Phillip Morris/Van der Graaf II de heersende leer is dat deze kosten het gevolg zijn van het verlies van de goederen en geen verband houden met het vervoer zelf. Met andere woorden, als JTI deze zaak in Nederland had kunnen uitprocederen had dat JTI naar alle waarschijnlijkheid een half miljoen aan accijnzen gescheeld. Hieruit blijkt dat de verschillen tussen landen groot zijn en dat met forumshoppen veel winst behaalt kan worden.
Dit blog zal ook verschijnen als column in Nieuwsblad Transport van juli 2023.
