De ‘Poseidon Principes voor Maritieme Verzekeringen’: de maritieme verzekeringsmarkt legt zichzelf langs de duurzaamheidsmeetlat

Juli 2022

Inleiding
Duurzaamheid is inmiddels ook een ‘hot topic’ in de scheepvaart. Terwijl de Marine Environment Protection Committee van de International Maritime Organisation (‘IMO’) vergadert en doelen formuleert die, ondanks tussentijdse aanscherping, ver verwijderd zijn van de doelen in het Parijs-akkoord, lijkt de maritieme industrie zelf de handschoen steviger te hebben opgepakt. Hun laatste loot aan de stam? De ‘Poseidon Principes voor Maritieme Verzekeringen’ die op 4 mei 2022 in werking traden.[1] Wat houden deze principes in? En wat betekent het voor verzekeraars en verzekerden?

Achtergrond
Volgens een onderzoek van het ‘Global Maritime Forum’ uitgevoerd in 2021 blijkt dat de ‘decarbonisation of shipping’ de maritieme industrie de meeste zorgen baart.[2] Het is dan ook niet verrassend dat de initiatieven en ontwikkelingen in de markt op het gebied van duurzaamheid sneller gaan en vaak ambitieuzer zijn dan die van overheden en intergouvernementele organisaties.[3]

De Poseidon Principles voor Maritieme Verzekeringen (‘PPMV’s’) zijn zo’n initiatief uit de markt. Zij vormen samen met de ‘Poseidon Principles voor Financiële Instellingen’ uit 2019 en de ‘Sea Cargo Charter’ uit 2020 een drieluik van zelfregulerende maatregelen opgesteld door belangrijke spelers uit de markt. Het raamwerk dat deze drie initiatieven bieden, is gestoeld op dezelfde vier principes: de scheepvaartportfolio van de ondertekenaar in lijn brengen met de relevante klimaatdoelstellingen door middel van gestandaardiseerde metingen en het publiceren van de resultaten. Zo wordt jaarlijks publiekelijk verantwoording afgelegd over de effecten van het gevoerde klimaatbeleid binnen een bedrijf.[4]

Deze drie raamwerken zijn dus in feite een meetlat waarmee ondertekenaars kunnen vaststellen hoe ‘groen’ hun scheepvaartportefeuille is. Het is tenslotte “Door meten tot weten” zoals de lijfspreuk van de Leidse natuurkundige Kamerlingh Onnes luidde. Bij afwijking van de klimaatdoelstellingen kan het bedrijfsbeleid daarop worden aangepast.

De PPMV’s werden in december 2021 door een zestal maritieme verzekeraars gepresenteerd.[5] Op het moment van schrijven van dit stuk is het aantal ondertekenaars gestegen naar negen en staat het aantal geassocieerde leden op vijf.[6] Het doel is om het aantal ondertekenaars aankomend jaar te laten stijgen naar vijftien.[7]

Reikwijdte PPMV’s
Verzekeraars die de PPMV’s ondertekenen committeren zich eraan deze principes toe te passen op hun cascoportefeuille. Dat wil zeggen op de zogenaamde ‘Hull & Machinery’ verzekeringen die worden onderschreven.[8] De reikwijdte van de principes is echter beperkt. Niet iedere verzekeraar hoeft voor ieder schip in diens portefeuille een beoordeling uit te voeren. Alleen aangesloten verzekeraars die in de ‘lead’ zijn hebben die verplichting. Volgverzekeraars hoeven slechts data te verzamelen en te publiceren indien zij zelf ondertekenaar zijn én de ‘leidende verzekeraar’ op de polis ook. De tweede beperking is dat alleen schepen met een tonnage van 5000 ‘gross tonnage’ (‘GT’) of meer langs de meetlat hoeven te worden gelegd.[9] Deze eis is in lijn met de verplichting die sinds 2019 geldt voor schepen met een tonnage van 5000 GT of meer om hun brandstofverbruik te laten registreren in het ‘Data Collection System’ van de IMO.[10]

De Inhoud
Maar aan welke principes verbinden ondertekenaars zich precies? Het zijn er zoals gezegd vier.

Principe 1: Assessment of Climate Alignment
Principe één is de beoordeling van de verhouding tussen de uitstoot van schepen in de portefeuille ten opzichte van de gekozen klimaatdoelstelling. Ondertekenaars mogen kiezen of zij de richtlijn van de IMO volgen (in 2050 50% reductie van uitstoot ten opzichte van het niveau in 2008) of de ambities van het ‘Parijs-akkoord’ uit 2015 nastreven (in 2050 100% reductie van de uitstoot ten opzichte van 2008).[11] Om de uitstoot te kunnen berekenen per type schip is een uitgebreide methodologie opgenomen in een technische handleiding.[12]

Principe 2: Accountability
In diezelfde technische handleiding staat welke bronnen mogen worden gebruikt om data te vergaren en hoe de informatiestromen dienen te lopen. Zo wordt gewaarborgd dat de data die worden aangeleverd door de ondertekenaars, accuraat en eerlijk zijn.[13] De belangrijkste bron waaruit geput wordt, is het Data Collection System van de IMO.

Principe 3: Enforcement
Data van klanten zijn van belang om de scheepvaartportefeuille te beoordelen. Van ondertekenaars wordt dan ook verwacht dat zij actief deze data bij hun klanten verzamelen.[14] Feitelijk houdt dit derde principe een indirecte verplichting in voor klanten om mee te werken aan de doelstellingen van hun bank of verzekeraar.

Principe 4: Transparency
De uitkomsten van de beoordelingen van de portefeuilles zullen jaarlijks worden gepubliceerd. De openheid van zaken zal een corrigerend effect kunnen hebben op verzekeraars wier doelen niet in overeenstemming zijn met hun gekozen klimaatdoelstelling. Duurzaamheid wordt in toenemende mate noodzaak in plaats van een keuze en als je dan ziet dat de concurrent het beter doet, spoort dat wellicht aan tot het maken van andere, duurzamere keuzes bij het verstrekken van leningen en afsluiten van verzekeringen.[15] Dat is de gedachte.

Gevolgen voor verzekerden
De gevolgen voor verzekerden lijken te overzien. Verzekerden zullen gegevens moeten verstrekken aan hun verzekeraars over het verbruik van het schip, maar in de meeste gevallen is dat informatie die zij toch al verplicht waren te verstrekken aan de IMO (via hun vlaggenstaat).[16] Op dit moment lijkt het meest voor de hand liggende negatieve gevolg van een ondertekening voor een verzekerde de weigering van een verzekeraar het risico nog te onderschrijven omdat het te vervuilend zou zijn. De verzekerde zal dan op zoek moeten naar andere verzekeraars die wel bereid zijn het schip te verzekeren.

En dan nog even dit.

Milieudefensie vs. Shell
De PPMV’s passen in een trend waarbij steeds meer bedrijven actief bezig zijn hun CO2-voetafdruk te verkleinen. Met name van vervuilende industrieën wordt inmiddels verwacht dat zij hun bijdrage leveren. Sinds het unieke vonnis van de Rechtbank Den Haag in de zaak die Milieudefensie had aangespannen tegen Royal Dutch Shell (‘Shell’) is duidelijk geworden dat het ook mogelijk is bedrijven via de rechter te dwingen een duurzaam beleid te voeren.[17] De zaak tussen Shell en Milieudefensie was de eerste, maar het zal vermoedelijk niet de laatste zijn. Met het ondertekenen van de PPMV’s houden verzekeraars zichzelf scherp en kunnen aan de buitenwereld laten zien dat er niets schort aan hun duurzaamheidsbeleid.

* * *

Onze specialismes

Duurzaam transport

Deel dit artikel

Gerelateerde artikelen

Blog

Bewaartemperatuur levensmiddelen bijstellen; duurzamer? Veiliger?

Silvia Gawronski

Blog

Maritime decarbonisation – EU ETS, IMO revised strategy, FuelEU Maritime, emissielabel binnenvaart, rapportageverplichtingen en nu ook nog aansprakelijkheid voor green washing?!

Jolien Kruit